Türkiye’nin en büyük doğrudan dış yatırımcısı SOCAR Türkiye’nin yenilikçi, sürdürülebilir, çevre dostu ürün ve dijital teknoloji geliştirme hedefi ile kurduğu SOCAR Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon A.Ş, plastik atıkların kimyasal geri dönüşümü için Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ile ortak bir proje başlattı. ODTÜ Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) aracılığı ile yürütülen proje kapsamında SOCAR Ar-Ge ve ODTÜ’de görev yapan araştırmacılar, atık plastikleri temel bileşenlerine dönüştürerek tekrar ve sürdürülebilir bir şekilde plastik hammaddelerin üretiminde kullanılması yönünde çalışma yürütecek. Böylece bir yandan doğal kaynaklar korunurken diğer yandan döngüsel ekonomiye katkı sağlayacak temel teknolojinin geliştirilmesi yönünde önemli bir adım atılmış olacak.

DENEYLER SOCAR AR-GE VE ODTÜ LABORATUVARLARINDA YAPILACAK

3 yıl boyunca devam edecek olan proje ile SOCAR Türkiye’nin kendi özgün yöntemini ve teknolojisini geliştirme şansına da sahip olacağını ifade eden SOCAR Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon A.Ş. Genel Müdürü Bilal Guliyev, “Amacımız  öncelikle yeni teknoloji geliştirmek. Endüstriyel  boyutta uygulanmasına karar verildikten sonra atık yönetimi yapan şirketlerden ve bu atıkların alınabileceği diğer kaynaklardan hammadde sağlanmasını planlıyoruz. Bu proje ile SOCAR bünyesinde açığa çıkan atıkların kullanılması da mümkün olacak. Atık plastiklerin kimyasal geri dönüşümü ile Petkim’in temel hammadde girdisi olan nafta için alternatif bir kaynak geliştirerek bir yandan çevreye ve sürdürülebilir ekonomiye, bir yandan da SOCAR Türkiye’ye rekabet üstünlüğü sağlayacak yeni iş modellerinin oluşmasına katkı sağlamayı hedefliyoruz” dedi. Projede, yurtdışında atık plastiklerden motor yağı elde edilmesi konusunda makaleleri yayınlanan ve patent başvurusu bulunan ODTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Gökhan Çelik’le birlikte çalıştıklarını kaydeden Guliyev, gerekli deney çalışmalarının tümünün SOCAR Ar-Ge ve ODTÜ’nün laboratuvarlarında yapılacağını, projede kullanılacak katalizörlerin ise ODTÜ’de geliştirileceğini ifade etti.

SIFIR ATIK PROJESİ’NİN BİR UZANTISI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen Sıfır Atık Projesi’ne işaret eden Guliyev, “Sıfır Atık Projesi, israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, oluşan atığın miktarının azaltılmasını, etkin toplama sisteminin kurulmasını, atıkların geri dönüştürülmesini kapsayan atık önleme yaklaşımı olarak tanımlanmış bir hedef. Söz konusu hedefler bizim projemizin de özünü oluşturuyor. Bu da Türkiye’nin hedefleri ile  SOCAR Türkiye’nin stratejilerinin uyumunun yanı sıra projenin  çok önemli ve yerinde bir karar olduğunu gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.

KİMYASAL GERİ DÖNÜŞÜM NEDİR?

SOCAR Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon A.Ş ile Türkiye’nin köklü üniversitelerinden ODTÜ’nün Türkiye’de başlattığı kimyasal geri dönüşüm; mekanik işlemlerle sürdürülebilir bir şekilde dönüştürülemeyen plastik atıklardan, daha basit ve değerli moleküllerin elde edilmesini hedefleyen bir teknoloji olarak tanımlanıyor. Kimyasal geri dönüşüm süreci sonucunda elde edilecek çıktılar, önümüzdeki dönemde birincil polimerlerin üretiminde hammadde alternatifi olarak kullanılabilecek.

EDİTÖRE NOT:

Her yıl dünya genelinde 380 milyon ton plastik üretilirken, bu rakam üretilen ham petrol ve doğal gazın yaklaşık yüzde 7'sine karşılık geliyor. Plastik pazarının hızla gelişmesinin de etkisi ile plastik üretiminin 2050 yılına kadar dört kat artacağı ve yılda 1,1-1,5 milyar tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Araştırmalara göre her yıl üretilen malzemelerin yüzde 75'inden fazlası tek kullanımdan sonra atılırken bunların büyük çoğunluğunu AYPE, YYPE ve PP gibi poliolefinler oluşturuyor. Atık plastiklerin yüzde 9’u mekanik yöntemle geri dönüştürülse de mevcut geri dönüşüm yöntemleri, plastiklerin kimyasal ve enerji değerlerinin geri kazanımını sağlayamıyor ve değer kaybına yol açıyor. Atık polimerlerin enerji değerinin geri kazanıldığı takdirde, her yıl yaklaşık 3,5 milyar varil petrole eş değer ekonomik bir karşılığının olacağı tahmin ediliyor.