İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi 2023 bütçe maratonunu Kasım ayının son gününde tamamladı. Kasım ayı olağan toplantısını 8 oturumda gerçekleştiren İBB Meclisi, son oturumda, 2023 mali bütçesini 25 milyar 900 milyon lira olarak belirledi. Bütçe AKP ve MHP’li üyelerin red oylarına karşılık oy çokluğu ile kabul edildi. Belediyenin gelir bütçesi 21 milyar 923 milyon lira olması öngörülürken, 3 milyar 977 milyon lira da borçlanması hedefleniyor.
 
Meclis, geçmişte İzmir il sınırları içinde belediye başkanı olarak geçmişte görev alanlara İzmir halkı adına onur kartı düzenlenmesiyle ilgili teklifi kabul etti. Ayrıca Bayraklı’da tamamlanma aşamasına gelen Şehir Hastanesi’ne ulaşımı kolaylaştıracak teleferik projesi de kabul edildi.
 
‘kamu yatırımlarında 71. sırada olmayı kabul etmiyoruz”
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bu yıl da yüksek bir yatırım bütçesi öngördüğünü belirten CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, “Yaşanan ekonomik krize, hatta ekonomik şiddete, yoksullaşmaya, tüm idari mekanizmalardaki bozulmaya rağmen, bütçesinin yüzde 41’ini yatırıma ayırıyor. Bu Türkiye’de kamu bütçelerinde yatırıma ayrılan kısım bakımından en yüksek oranlardan biri. İzmir’e yapılan tüm kamusal yatırımların üçte ikisini belediyeler yapıyor. Son 10 yılda merkezin yönetim bütçesinden İzmir’e yapılan doğrudan yatırım miktarı oldukça düşük.  İzmir en çok vergi veren üçüncü ilken, merkezi yönetim tarafından yapılan kamusal yatırımlar sıralamasında 71. sırada. Merkezi yönetimin yapması gereken yatırımlar bu şehre yapılmıyor. 71’inci sırada olmayı kabullenmiyoruz” diye konuştu.
 
CHP’li Aydın, kent gündeminde tartışma konusu olan; yıkılan Buca Cezaevi alanına değindi. Söz konusu arazinin yeşil alan olması gerektiğini vurgulayan Aydın, “Bu alana beton dikilmesine izin vermenin vebali hepimizin olacak” dedi.
 
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı CHP Meclis Üyesi Bülent Sözüpek yatırım kalemlerini açıkladı. Sözüpek, “Altyapı alanına 2023 bütçemizden 4 milyar 766 milyon 575 bin TL ayırdık. 2023’de en büyük yatırımımızı 6 milyar 1 milyon 356 bin TL ile yaşam kalitesi alanına yapıyoruz. Ekonomi alanına ise 802 milyon 944 bin TL ayırdık. Demokrasi ve kent hakkı olarak 2 milyar 531 milyon 804 bin TL ayırdık. Doğaya uyumla ilgili bütçe 737 milyon 176 bin TL. Kültür ve sanata 670 milyon 773 bin TL bütçe ayırdık. Yaşayarak öğrenme ve kurumsal kapasite stratejik alanımıza 2 milyar 54 milyon 182 bin TL ayırdık” diye konuştu.
 
“Simülasyon bütçe”
AKP adına eleştirileri dile getiren Grup Başkanvekili Özgür Hızal, Örnekköy, Uzundere, Gaziemir kentsel dönüşüm alanlarında çalışmaların hedeflendiği şekilde devam etmediğini söyledi. Hazırladığı pankartlarla sözlerini görselliğe de döken Hızal, Şirinyer Parkı, İzmir Opera Binası ve eski cezaevi arsası konusunda belediyenin hiçbir girişimde bulunmadığını dile getirdi. Büyükşehir Belediyesi’nin bu anlamda 2023 için simülasyon bütçe yaptığını iddia eden AKP’li Hızal, “İzmir Büyükşehir Belediyesi, gelirlerin artması noktasında herhangi bir katkı koymuyor. 2023’de 21 milyar 923 milyonu merkezi idareden hak ettiğiniz paydan alıyorsunuz. Yani yüzde 90’ı. Kendi işlerinizle gelirinizi yüzde 30 artırmışsınız. Vardığımız sonuç şu: Bu bütçeyi hazırlayan siyasi akıl ve irade ‘Kendime güvenmiyorum. Geçen yıl başarılı yapamadım, bu yıl da yapamayacağım. Nasıl olsa güçlü bir siyasi hükümetim var, bu hükümetin başında güçlü bir Cumhurbaşkanı var’ diye düşünüyor” dedi. Hızal’ın ‘Güçlü hükümet’ sözleri CHP’li meclis üyeleri arasında gülüşmelere neden oldu. 
 
“Stratejik hedeflere ulaşılacak”
Muhalefetin eleştirilerine değinen İYİ Parti Grup Başkanvekili Kemal Sevinç, “Dile getirilen konularda idaremiz gerekli önlemleri alacaktır. Kimsenin şüphesi olmasın. Pandemi dünya ile birlikte ülkemizi de 2 yıl etkiledi. Deprem kentimizde büyük sıkıntı yarattı. Belediyemiz gece gündüz çalışmalar yaptı, yapmaya devam ediyor. Bu olaylardan dolayı projelerde gecikmeler olabilir. Ancak Belediyemiz stratejik hedeflerine ulaşacaktır” ifadelerini kullandı. 
 
“Meclisi germeye gerek yok”
Menemen ve İBB Meclisi AKP’li Üyesi AKP’li Yusuf Demircioğlu, CHP’nin Menemen Belediyesi’ni kaybetmesine atıfta bulunca, salonda tansiyon yükseldi. CHP’li üyelerden tepki geldi. AKP Grup Başkanvekili Özgür Hızal ve Grup Sözcüsü Hakan Yıldız, Demircioğlu’nu tebrik etti. AKP ve CHP meclis üyeleri arasında gerginlik yaşandı. Meclis’i sakinliğe davet eden Başkan Soyer, “Uyum içinde yapılan görüşmelerde meclisi rahatsız etmek maharet değil. Bu mecliste gerginlik isteyen arkadaşlar olabilir, hiç gerek yok” dedi. 
 
“Yeni dönemin de başkanı Soyer”
CHP’li Serkan Kalmaz, Soyer’in başarısının AK Partili’leri kıskandırdığını belirterek, “Ülkeyi parsel parsel satanlar, Andımız’ı kaldıranlar, İzmir’e gavur diyenler, Menemen’de, Urla’da vatandaşın hakkını çalanlar, İzmir’de kahramanlık yapamaz, Eğer bir kahraman varsa bu İzmir’i vizyonuyla yöneten Tunç Başkan’dır. Yakında CHP iktidarında çatlasanız da patlasanız da 2024’ün İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı yine Tunç Soyer” dedi.
 
“Karşıyaka halkını kandırmaya çalışıyorlar”
Karşıyaka ve İBB’nin AKP’li Meclis Üyesi Ahmet Uğur Baran’ın Karşıyaka Stadı eleştirilerine cevap veren Karşıyaka Belediye Başkanı Cemil Tugay, “Israrla aynı yalanı söylüyorlar. Karşıyakalı kandırılmaya çalışılıyor. Bütün Karşıyaka halkı bilsin; Tunç başkan her zaman samimi ve dürüst davrandı, bu sorunun çözümü için yapıcı bir tavır takındı. Ancak mimar onay vermezse geri alma fırsatımız yok, geri alamazsak da proje ve ihale yapma şansımız yok. İlçe başkanı şov yapıyor, il başkanı açıklama yapıyor. Bu ayıp. Mimardan onay belgesi gelecek ve sonra ne olduğunu görecekler. Bu süreç siyaset dışında tutulmalı. Farklı siyasi görüşe sahip Karşıyakalılar, ortak kanaat olarak stat istiyor. Çağrımı yineliyorum; Kendileri Bakanlığa gidip mimardan izin belgesini göndersinler” açıklamasını yaptı.
 
Soyer, eleştirileri yanıtladı
Toplantı sonunda muhalefetin eleştirilerine yanıt veren İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, şunları söyledi; “3,5 senedir İzmir için aşkla çalışıyorum. Bu süreçte şehrimiz, ülkemiz, dünya, zorlu sınavdan geçti. İnsanların birbiriyle, doğayla uyumlu yaşadığı örnek bir metropol için çalışıyoruz. Bunun için birlik beraberlik içinde hareket etmek gerekiyor. Bu Meclis’teki asli görevimiz herkes için daha iyisini başarmaya çalışmak. İzmir ve ülkemizde milyonlarca aç vatandaşımız bizden bunu bekliyor. Yolumuz uzun, işimiz zor. Türkiye’yi hak ettiği noktaya getirmek için önümüzdeki en büyük engeli, kişisel ihtiraslarımızı yendiğimizde, önümüzde durabilecek güç yok. Bu nedenle 3 yılı aşkın süredir dünyanın diğer şehirleriyle ortaklıklar kurmak için çalışıyoruz. İzmir kavga konusu değil, çözüm meydanıdır, zorluklara göğüs gerdiğimiz ve bu sayede vatandaşımıza hizmet ettiğimiz kenttir. Seçimde İzmir’in refahını büyütme ve bunu adil paylaştırma sözü vermiştik. Bu hedeften ayrılmadık.  Gururla söylüyorum; Birleşmiş Milletler sürdürülebilir kalkınma amaçlarını kapsayan stratejik planımız var. Stratejimiz; derinleşen yoksulluğa ve karamsarlığa rağmen şehrimizdeki refahı artırmak ve bunu adil bölüştürmek için bize rehberlik ediyor.”
 
“Değerlerimizi korumak zorundayız”
“Sınırlarımızı nasıl koruyorsak o sınırın içindeki değerleri de korumak mecburiyetindeyiz” diyen Soyer, bu değerlerin başında gençlerin geldiğini belirtti. Bir ülkede umutlu gençlik yoksa, o ülkenin geleceğinin de olmadığını vurgulayan İBB Başkanı, “Son dönemde yapılan bir araştırmada; gençlerin yüzde 84’ü, ‘Geleceğe dair fikriniz var mı?’ dendiğinde ‘Yok’ diyor. Gençlerimizin yüzde 84’ünün bu memleket ile ilgili hayali bile yok” dedi.
 
“Hükümetin 1 metre metro yapmadığı tek şehir”
Hükümetin bir metre metro hattı yapmadığı tek şehrin İzmir olduğunu hatırlatan Soyer, “İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin metro hatlarıyla ilgili konuşurken bunu hafızanızda tutun. Son 5 yılda muhalefetin TBMM’de sunduğu 3 bin 845 kanun teklifi ve araştırma önergeleri kabul edilmedi.  İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi başka ruh ve anlayışla yönetiliyor. Muhalefetin önergeleri İzmir’in yararına ise işleme alıyor. Şehrimiz, ülkemiz için doğru olan fikri sümen altı etmeyi kendimize yakıştıramayız. ‘Pandemide hükümet her ay düzenli ödeme yaptı’ denildi. Kimin parasını kime lütfediyorsunuz? İzmir, vergilerin yüzde 11’ini topluyor. Gönderdiği yatırım payı yüzde 2. Hükümet tek bir projemizde dahi İzmir’in elinden tutmuyor. Pek çok projede Ankara’dan gelecek notu, atılacak bir imzayı bekliyoruz. Mart 2019’da 5 milyar lira olan borç, 2022’de 14.6 milyar liraya çıktı. Bu sürede 6.9 milyar borç ödedik, 6.7 milyar borç aldık. 2019 mart’ta kur 6.24 iken ekim 2022’de 18 oldu. Borcun artış nedeni israf değil, kurdaki 3 misli artış. 3 tane Narlıdere metro yapardık, bu artış olmasaydı. Nakit akışı ve finansman, belediyelerin nefes  borusu. Borçlarımızı ödüyoruz, öteleme, yapılandırma talep etmedik. Disiplinli ve güçlü bir mali yapımız var. Ülkenin durumundan ötürü finansmana erişim kısıtlandı. ‘Tarkan konserinden dolayı işçilere para ödememişsiniz’ dendi. Siz sponsor diye bir şey duydunuz mu?  Beni bilen bilir bilmeyen kendi gibi bilir. Tarkan konseri için sponsor desteği aldık. Şirket zararlarının yüzde 84’ü ulaşım şirketlerine ait. UKOME’de ücret artışına onay gelmiyor, şirketler zarar ediyor. Belediyemiz ulaşım şirketlerini sübvanse ediyor. Bir de bunun hesabını soruyorsunuz. Bu anlaşılır bir şey değil” diye konuştu.
 
“Savcıları göreve davet ediyorum”
Soyer, sözlerine şöyle devam etti; “Yapamadıklarımız nedeniyle bürokratları, Cumhuriyet’in 100. yılını geride bırakan Cumhuriyet savcılarını ve hakimleri göreve davet ediyorum. İzmirlilerin hakkı olan çok sayıda icraatımızın sekteye uğratılmasını asla kabul etmiyoruz.  Aynı duruşu ülkemizin saygıdeğer bakanları, bakan yardımcıları, yargı mensupları ve bürokratlarından da bekliyoruz. Çünkü atmadığınız, beklettiğiniz her imza ya bir kamu zararı ya da kamuya zarar üretmektedir. Veyahut her ikisine birden neden olmaktadır. Açıkçası hizmetin nasıl olup da bu kadar siyasete alet edilebildiği bir noktaya geldik, bunu anlamakta güçlük çekiyorum. Siyaset kurumu böyle bir şey değildir. Vatandaşın aleyhine siyaset yapılamaz. Şunu lütfen unutmayın. İzmir düşman toprağı değildir. İzmirliye bunlar reva görülemez. İzmir, bu ülkenin 81 ilinden biridir. Ayrılmaz bir parçasıdır. İzmir’in Ankara’da bekleyen işleri sadece bu şehrin Belediye Başkanı olarak beni değil, hangi partiden olursa olsun İzmirlilerin oylarıyla bu salona gelen tüm Meclis üyelerimizi bağlar.”
 
“Projelerimiz bekletiliyor, kamu zararı yaratılıyor”
Konuşmasının son bölümünde bekletilen projelere değinen Soyer, “Bazıları uzun yıllardır bekletilen projelerimizin listesini tüm İzmirlilerin ve Türkiye’nin huzurunda anlatacağım. İlk başlık, kamu zararına neden olunan durumlar. Hükümetin yanlış ekonomi politikaları ile dünya ölçeğindeki enflasyon artışını on misliyle yaşıyoruz. En büyük artış akaryakıt ve enerji fiyatlarında ve yerel yönetimlerin omzuna büyük külfet yüklüyor. Yerel yönetimlerin, toplu ulaşımda kullandığı akaryakıt ve enerji bedellerinden KDV ve ÖTV alınmaması talebimiz Bakanlık tarafından reddedildi. Yine ulaşım başlığında, ESHOT Genel Müdürlüğü’nün filosuna katmayı planladığı 100 adet elektrikli otobüs için finansman kaynağı yaratma hedefiyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvurduk ve 421 milyon TL’lik kredinin iç borçlanma ile karşılanması için onay talep ettik. Geçtiğimiz yedi aylık süre içinde bakanlıktan olumlu ya da olumsuz bir cevap alamadık.
 
İzmir’de deniz ulaşımını güçlendirmek için geliştirdiğimiz projeler de engellerden nasibi aldı. 
Deniz ulaşımında kullanılan iskelelerin belediyeye devrine ilişkin talep Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından 8 yıldır cevaplanmadı. Bostanlı Vapur iskelesi yanındaki Balıkçı Barınağı’nın bir kısmının, Körfez'de yolcu taşıyan gemilerin bağlama yeri sorununu çözmek için kullanılması için yapılan imar planı, Ulaştırma ve Altyapı ile Tarım ve Orman Bakanlığı uygun görüş vermediği için uygulanamadı. Gemilere barınak olarak kullanılması planlanan Bostanlı Balıkçı Barınağı’nın belediyeye tahsisine ilişkin talep, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından önce uygun bulundu, sonra reddedildi. Yaz döneminde vatandaşların ekonomik günübirlik tatil yaptığı Yassıcaada’nın kira sözleşmesinin yenilenme talebi Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygun görülmedi ve Yassıcaada tesisleri atıl hale getirildi.
 
Bayraklı - Şehir Hastanesi teleferik hattı için hazırlanan etüt proje ihale edilerek proje sürecine başlanmasına rağmen, Büyükşehir Belediyesi tarafından hastane bölgesinde yapılması planlanan üst istasyon bölgesinin kullanım hakkı talebine cevap alınamadı.
Kentin kuzeyinde Bergama'da İslamsaray Mahallesi'nde belediye hizmetlerini sağlıklı bir şekilde yürütmek için kurulacak şantiye alanının tahsisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan 3 yıldır cevap bekliyor.
 
Alsancak’ta Tarihi Elektrik Fabrikası’nın bulunduğu taşınmazın özelleştirilmesine yönelik satış ihalesini Grand Plaza A.Ş. kazanmasına rağmen ihale iptal edildi. Bir daha yenilenmedi. İzmir’in bu eşsiz kültür mirası, çürüyüp gidiyor. Bu kamu zararı değil de nedir? Tekrar ihaleye çıkmayan bürokratlara sesleniyorum. İzmir’e bunu reva görmeyin. O bina çürüyüp gitmesin, biz talip olduğumuzu söyledik. 30 Ekim İzmir depreminin ardından İzmir Valiliği kararıyla Kemalpaşa Sütçüler Mahallesi'nde, binaların enkaz atıklarını geri dönüştürmek ve ekonomiye kazandırmak için kurulacak tesise onay verilmedi.
 
Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin revizyonu için dış finansmanı, ihaleyi alan firmanın bulacağı şekilde ihaleye çıktık. Finansman kullanılabilmesine dair şubatta izin yazısı yazıldı. Hazine onayı gelmeyince İZSU bu büyük yatırımı öz kaynakla yapmak zorunda kaldı. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi IV. Faz II. ikmal inşaatı için dış finansmanı ihaleyi alan firmanın bulacağı şekilde ihaleye çıktık. Şubattan bu yana onay verilmedi.”
 
“Atılmayan imzalar bu kente zarar”
Doğrudan kamuya zarar veren durumlar olduğunu açıklayan Soyer, şu bilgileri verdi; “Çevre ilçelerin ulaşım sorununu çözecek projemize vize verilmedi. Özel taşıma kooperatiflerini kentin ulaşım ağına dahil etmek, elektronik biniş kartı ile yurttaşların indirimli ulaşımdan yararlanmasını sağlayacak İZTAŞIT Projesi'ni yaygınlaştırma hedefi “özel kuruluşlardan alınmak istenen toplu ulaşım hizmetinin ihaleyle yapılması zorunluluğu” mevzuatına takıldı. Bu hizmetin yapılacak protokollerle birden fazla kooperatiften alınması yönündeki talebe, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan olumsuz yanıt geldi. Büyükşehir belediyelerinin görev, yetki, sorumluluk alanında kalan yerlerde ulaşım ve trafik ile ilgili kararları alarak planlama ve koordinasyonu sağlayan Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü'nün (UKOME) yapısı değiştirildi. Yeni Bakanlık temsilcileri eklenerek ve buna göre çoğunluk 15 üye ile devlet kurumlarından oluşturuldu. UKOME’ye yaptığımız zorunlu fiyat artışı başvurumuz reddedildi.
 
Kentsel dönüşüm alanındaki engel, depremzedelerin mağduriyetini giderecek kredi onayının iki yıla yakın bekletildikten sonra gelmesidir. Gelen karar, uzun bekleme sürecinden daha vahim. İzmirli depremzedeler için büyük emekle elde ettiğimiz uluslararası düşük faizli konut kredisinin çok büyük kısmı, Türkiye’nin başka illerine yönlendirildi. Gaziemir ilçesi, Aktepe ve Emrez mahallelerindeki kentsel dönüşüm alanında, hak sahibi olan yurttaşların tapularında yer alan hazine fazlalıklarının kaldırılmasına ilişkin teklifimiz Bakanlık tarafından cevapsız bırakıldı. Belediyemizin mezarlık yeri için arazi tahsis talebi bile 5 yıldır bekletiliyor.”
 
Engellenmesi nedeniyle doğrudan kamu zararına neden olan dört projeden bahseden Soyer, “Kentin güneyinde 6 ilçenin evsel katı atıklarını geri dönüştürmek ve atıklardan elektrik üretmek amacıyla Menderes’te yapılacak Güney-2 Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi’ne 2 yıldır onay verilmedi. Kentin kuzeyinde verilecek hizmetlerin önünü açacak şantiye alanı için belediyeye 3 yıldır yer tahsisi verilmiyor. Seferihisar şantiye alanı için de tüm kurum onayları alınmış olmasına rağmen Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tahsise izin vermiyor. Çiğli Tramvayı yapımı kapsamında, Mavişehir Uzatma Hattı için yaptığımız başvuru ise çözümsüz kaldı. Önümüzdeki engelleri, atılmayan imzaları, İzmir’in, Türkiye’nin bürokratların, savcıların vicdanına bırakıyorum” diye konuştu.