Türkiye’nin gıda ürünleri ihracatının yüzde 48’ini tek başına gerçekleştiren hububat bakliyat yağlı tohumlar sektörü 2023’ü 12,4 milyar dolarlık ihracat seviyesinde geride bıraktı. 2024 için 14 milyar dolar ihracat hedefi belirledi. Ege İhracatçı Birlikleri’nde düzenlediği basın toplantısında konuşan Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, 2024 için Ege Bölgesi’nden 1,2 milyar dolar ihracat rakamına ulaşmak için yoğun bir pazarlama takvimi oluşturduklarını dile getirdi.
 
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamuller İhracatçıları Birliği’nin “İhracat Değerlendirme Basın Toplantısı”na Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Bedri Girit, Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları Moiz Hemsi ve Haluk Tezcan, Yönetim Kurulu Üyeleri Bekir Lütfi Özsoy, Turgay Bahçıvancıoğlu ve Burak Hucuptan katıldı.
 
Türkiye geneli ihracat ikiye, Ege Bölgesi’nde üçe katlandı
Hububat bakliyat yağlı tohumlar sektörünün Türkiye geneli  10 yıl önce 6,7 milyar dolar ihracat yaparken 2023’de 2 kat artırarak 12,4 milyar dolara ulaştığı söyleyen Öztürk, “10 yılda 2 kat artış, bu sürede yaşanan siyasi ve ekonomik koşullar dikkate alındığında sektörümüzün başarısının ciddi göstergesi. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimiz 10 yılda ihracatını 360 milyon dolardan 1 milyar 68 milyon dolara çıkararak 3 kat artışa imza attı. EİB çatısı altındaki 12 ihracatçı birliği arasında ihracat sıralamasında bundan 10 sene önce 8. Sırada iken, günümüzde 5. Sıraya yükselmiş durumdayız” diye konuştu.
 
Bitkisel yağlar, evcil hayvan mamaları ihracatı sırtladı
Ege Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin 2023 ihracat performansının sektörel kırılımı hakkında bilgi veren Öztürk, şunları söyledi;  “En çok ihracat yaptığımız alt sektörümüz 476 milyon dolarla bitkisel yağ sektörü. İhracatını yüzde 32 artıran küspeler, hayvan yemleri ve evcil hayvan mamaları 162,5 milyon dolarlık ihracatla ikinci sıraya adını yazdırdı. Bu sektörümüz 10 yıllık dönemde yüzde 2 bin 428’lik rekor artışa imza attı. Evcil hayvan mamaları sektöründe Türkiye geneli ihracatın yüzde 60’ını Ege Bölgesi’nden yapmamız gurur kaynağımız. Cari açık verdiğimiz bu sektörde son yıllarda hız kazanan yaş mama yatırımlarının devreye girmesiyle cari açığı en kısa sürede kapatacağımızı düşünüyoruz. Birliğimiz bünyesinden en çok ihracat yaptığımız üçüncü alt sektörümüz geçen yıla göre yüzde 4 bin 592 artışla, 93,2 milyon dolar ihracat rakamına ulaşan hububat sektörü. Hububat alt sektörümüzdeki artışın en önemli kaynağı mısırdır.”
 
Yağlı tohumlar sektörünün 84,3 milyon dolar, çikolatalı şekercilik mamullerinin 83,3 milyon dolar ihracat yaptığını paylaşan Başkan Öztürk, “İhracatımızda sırasıyla; 50 milyon dolar ile hububattan mamul ürünler; 49 milyon dolar ile gıda müstahzarları; 26 ,1 milyon dolar ile değirmencilik ürünleri; 25 milyon dolar ile baharatlar; 12,1 milyon dolar ile şekercilik mamulleri; 1,6 milyon dolar ile bakliyatlar ihracatı gerçekleşti” dedi. 
 
Ege’de Cezayir, Türkiye genelinde Irak en çok ihracat yapılan ülkeler
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği üyelerinin 2023’de 157 ülkeye ihracat yaptığını belirten EHBYİB Başkanı Öztürk, Cezayir’in 102,3 milyon dolarlık ihracatla zirvede yer aldığını aktardı. Öztürk, “Cezayir’i 77,8 milyon dolar ile Rusya, 74,5 milyon dolar ile Libya, 69 milyon dolar ile İran ve 62 milyon dolar ile Cibuti izledi. Türkiye geneli ise hububat bakliyat ve yağlı tohumlar ihracatında ilk 5 ülke ise Irak, ABD, İran, Suriye ve İtalya oldu. Türkiye genelinde ihracat yaptığımız ülke sayısı 219’a ulaştı” diye özetledi.
 
Hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri sektörünün 2023’de ihracatını artırmak için yürüttüğü projeler hakkında bilgi veren Başkan Öztürk, 2024’de Türkiye Gıda İhracatçıları’nın (TGİ) pazarlama faaliyetlerinin hız kesmeden süreceğini ifade etti. 2024’de TGİ olarak Birleşik Arap Emirlikleri, Japonya, ABD, Rusya, Fransa başta olmak üzere yurtdışı fuarlarda tanıtım yapacaklarının altını çizen Öztürk , “2024’de TGİ markamızla katılım sağlayacağımız fuarlarımız arasında yer alan ve dünyanın en büyük gıda fuarları olan Gulfood Dubai, Foodex Japan, Summer Fancy Food, World Food Moscow, Sial Paris fuarlarına katılım sağlayacağız” dedi.
 
2 tane TURQUALITY ve 1 tane URGE Projesi geliyor
Ege İhracatçı Birliği bünyesinde 6 gıda birliği paydaşlığında “Turkish Tastes” isimli ABD Turquality projelerinin başarıyla sürdüğünü kaydeden Öztürk, “Ege İhracatçı Birlikleri bünyesindeki gıda ihracatçısı firmalarımızın katılımı ile AB’nin Yeşil Mutabakat çerçevesinde ortaya koyduğu strateji ile uyumlu üretim yöntemlerini geliştirip üretimde sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla “Gıdada Sürdürülebilirlik UR-GE Projesi” yürütmekteyiz. Projeye katılan sektörümüz ihracatçısı firmalarımız ile gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için çalışmalarımız devam ediyor. 2023’de 15 firmamızın katılımı ile sektörümüzün uluslararası rekabetçiliğinin geliştirilmesi amacıyla Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak URGE Projesi için start verdik. 2024’de bu proje kapsamında gerçekleştireceğimiz ihtiyaç analizi doğrultusunda belirleyeceğimiz hedef pazarlara yönelik fuar, ticaret heyeti ve sektörel heyet faaliyetlerimiz olacak. 2024 yılında Türkiye genelindeki hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri sektöründeki tüm birliklerin katılımı ile Sektör Kurulumuz bünyesinde ortak tanıtım faaliyetleri yürüteceğimiz “Şekerleme ve Pastacılık Ürünleri Turquality Projesi”ne paydaşlık ederek hedef pazarları ABD, Kanada, Meksika’da tanıtmayı planlıyoruz. Sektör birlikleri olarak ortaklaşa gerçekleştirmeyi planladığımız “Bulgur Ürünü Turquality Projesi” ile sektörün hedef pazarları Rusya, İran Endonezya’ da bir dizi tanıtım faaliyeti gerçekleştirmeyi planlıyoruz” diye konuştu.
 
Tezcan; “Un ihracatında dünya lideriyiz, 8 milyar insana dokunuyoruz”
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Haluk Tezcan, Türkiye'nin un ihracatında dünya lideri olduğunu paylaşarak, “Bize yakışan bir liderlik. 8 milyar insana  dokunuyoruz. Geçen yıl Ukrayna- Rusya tahıl koridoru Türkiye için güzel bir fırsat oldu. Cumhurbaşkanımızın da girişimiyle dünyada kabul gördü. Birçok ihracat pazarımızda ciddi artış sergiledik. 2022-2023 karşılaştırmasında yaklaşık yüzde 33 ihracatta büyüdük. Türkiye olarak kendi kendine yetebilen bir ülkeyiz. Buğday üretimimizde sıkıntımız yok. Biz kendimiz için ekelim katma değeri daha yüksek ürünleri yurtdışından ithal edelim konusu doğru geliyor. Ukrayna ve Rusya'nın içinde bulunduğu savaş bize olumlu olarak yansıyor ve Türkiye olarak oradan ciddi miktarda buğday ithal ederek dünya pazarında ciddi miktarda un ihracatı gerçekleştiriyoruz. Bu değirmencilik sektörünün özellikle Türkiye'nin Mezopotamya ovasına hakim olması, değirmencilik sektöründe bilgi ve anlam konusunda çok başarılı olması başka fikir ve anlam katıyor. Güneydoğu'da yetişen buğdayımız dünyadaki en kaliteli buğday. Bu yıl ilk kez son yıllardan beri buğday ihracatı gerçekleştirdik ve ithal eden taraftaydık. Gönül ister ki buğday olarak değil işlenmiş ürün olarak satalım. Makarna sektörümüz kotalardan dolayı dünyanın bize uygulamış olduğu kurallar, üretim yapabilme fırsatını verdiği ama aksiyon almayı engellediği için bunu gerçekleştirmekte zorlanıyoruz. Kendi buğdayımızla un ihraç etmeyi hayal ediyoruz” dedi.
 
“Yapay zekayla tarlamız çok farklılaşıyor” değerlendirmesi yapan Tezcan şöyle devam etti: “Kırsal kesimde artık eski ezberler bozuluyor. Yeni ezberler başlıyor. Bu ezberlerle topraklar teknolojiyle buluşursa hayal değil, gerçekleşecek ve 2030’lara kadar tarımda dünyada büyük atılım gerçekleştiren ülke konumuna geleceğiz. Çünkü gıdada gerçekten dünya sofralarında nasıl olabileceğimizi çok iyi deneyimledik, öğrendik. Almasını, üretmesini, satmasını çok iyi başarmaya başladık ve özgüvenimiz arttı. Değirmencilik sektöründe dünyada en yüksek atıl kapasite Türkiye'de. Dünya sofralarına covid sürecinde kesintisiz un ihracatı yapan  tek ülkeyiz.”
 
Buğdayda Ukrayna’ya bağlı değiliz
Türkiye’nin gıda konusunda üzerine düşeni yerine getirdiğinin altını çizen Tezcan, “Türk insanı dünyanın istediği ürünleri üretme konusunda reçete bazında başarıyı elde ediyor. Bunun için siyasilerimiz de bizi temsil eden ekip de dünya pazarlarında olabilmemiz, ikili anlaşmalarla, o ülkelerin sofralarına ürünleri verebilmemiz için önem arz ediyor. Ukrayna'ya bağlı değiliz. Ukrayna olursa rekabetimiz, pazarlık gücümüz artarak devam eder. Dünyanın birçok ülkesinden buğday alıp un ihraç edebilecek potansiyele sahibiz. Her türlü üretim bilgisine sahibiz. Sözleşmeli tarım Türkiye'de yeni bir model. Bu konuda ciddi yol yürüyeceğimizin öngörüsünü görebiliyoruz. Tarım reformları yapılır, teknoloji tarımla buluşabilirse burada çok daha anlamlı işler yapmaya devam edeceğiz. Bu sene gerçekten makarnalık buğday ihracatında dünyadan çok büyük övgüler aldık. Buğdayın ne kadar kıymetli olduğunu onlar tarafından da beğeni karşılandığını gördük. Türk çiftçisinin de neler yaptığını bir kez de onlar da dünyaya tanıtmış oldular. Biz kendimize yeten ve kendimize daha farklı noktalara gelebileceğimizi bildiğimiz gibi dünya pazarından da en uygun şarkılarla, en kaliteli ürünler alıp dünya sofralarında buluşturmak konusunda herhangi bir endişemiz yok” diyerek sözlerini noktaladı.